Manusia yang sempurna (Insan Kamil) ialah manusia yang mampu mengimbangi antara keperluan material dan imaterial atau keperluan fizikal dan keperluan rohani. Keupayaan untuk mengimbangi antara dua fitrah manusia ini akan menghasilkan ketenangan batin dan kehidupan yang tenang. Tasawuf menawarkan ajaran kepada manusia untuk menjadi manusia yang sempurna. Antaranya dengan mempunyai sikap mental muhasabah (muhasabah diri) terhadap tingkah laku yang bertentangan dengan kehendak Allahﷻ, dan sentiasa melakukan muraqabah iaitu sentiasa merasa diperhatikan dan dilihat oleh Allahﷻ agar sentiasa berhati-hati dalam melakukan sesuatu.
Jadi apakah sikap mental dan kesegeraan muraqabah?
Memahami Muraqabah
Muraqabah secara etimologi (bahasa) berasal dari bahasa Arab, yaitu menjaga atau mengawasi. Sedangkan menurut istilah muraqabah ialah perasaan yang dirasakan selalu diawasi atau sentiasa berada di bawah pengawasan Allahﷻ.
Pengertian Muraqabah Menurut Ulama
1. Menurut Imam al-Qusyairi, muraqabah ialah keadaan seseorang yang meyakini sepenuh hati bahawa Allahﷻ sentiasa melihat dan mengawasi makhluk-Nya.
2. Menurut Syaikh Ibrahim bin Khawas, muraqabah ialah kebersihan segala amalan sama ada rahsia atau terang-terangan hanya kepada Allahﷻ.
Sikap Mental Muqarabah
Sikap muraqabah akan memberi kesedaran kepada diri dan jiwa bahawa dirinya sentiasa diperhatikan dan dilihat oleh Allahﷻ pada bila-bila masa dan dalam apa jua keadaan. Sehingga dengan kesedaran ini seseorang akan meneliti apa yang telah dilakukannya dalam kehidupan seharian, sama ada mengikut kehendak Allahﷻ atau malah menyimpang dari apa yang telah ditentukanNya.
Jika sikap mental muqarabah tertanam dalam kesedaran dan sentiasa memandang Allahﷻ dengan hati dan dia sedar bahawa Allahﷻ sentiasa memandangnya dengan penuh perhatian, maka orang itu akan lebih yakin untuk mengamalkan dan melakukan apa sahaja yang diredhai Allahﷻ sehingga agar fikirannya lebih terbuka untuk dapat mendekatkan diri kepada Allahﷻ, dan matlamat menjadi Insan Kamil akan tercapai.
Kesegeraan Muraqabah
1. Satu perkara yang pasti dari wujudnya akhlak seperti ini ialah ibadah yang optimum yang dilakukan seseorang dan sejauh mana dia daripada kemaksiatan. Kerana dia sedar bahawa Allahﷻ sentiasa memerhati dan memerhatinya.
2. Rasa dekat dengan Allahﷻ. Perasaan ini akan menyebabkan cinta yang membara untuk bertemu denganNya. Dia juga akan melihat dunia hanya sebagai ladang untuk mengaut pahala di akhirat kelak, bertemu dengan Kekasih iaitu Allahﷻ
3. Akan mempunyai firasat yang betul.
